Yardımlaşma ve paylaşım kavramlarının en somut örneği olan Kurban Bayramı hem dini gereklerimizi yerine getirmemiz hem de birlik ve beraberlik için en önemli göstergelerdendir. Ancak bu süreçte dünyaya çocukların gözlerinden bakmak gerekliliğini unutmamalıyız..!

Yardımlaşma ve paylaşım kavramlarının en somut örneği olan Kurban Bayramı hem dini gereklerimizi yerine getirmemiz hem de birlik ve beraberlik için en önemli göstergelerdendir. Ancak bu süreçte dünyaya çocukların gözlerinden bakmak gerekliliğini unutmamalıyız..!


Çocuklarımız, Kurban Bayramı’nı doğru şekilde algılamalı ve herhangi bir psikolojik travma yaşamamalıdır. Bundan dolayı bizleri bir araya getiren Kurban Bayramının iyi, güzel yönlerini ve somut yanlarını çocuklarımıza anlayabilecekleri şekilde aktarmalıyız.


Yaşadığımız uzun pandemi koşullarını dikkate alarak hatırlayabileceğimiz bir bayram havası yaşatmalıyız çocuklarımıza... Yeni kıyafetler, topladıkları harçlıklar, sevdikleriyle beraber bir araya geldikleri bayram sofraları... Kurban Bayramı’nı mutluluk ve huzur içinde geçirmek, sevdiklerimizle bir araya gelerek duygusal paylaşımlarda bulunmalıyız. 


Uzmanlar genel olarak çocukların hiçbir şekilde kurban kesimini izlememesi ve izlemeye zorlanmamasını; 6 yaşından küçük çocukların kurban kesimini kesinlikle görmemesi gerektiğini; 8 yaşından başlayarak çocukların kurban kesiminin anlamını kavrayabileceğini ama 10 yaş öncesinde ölüme ilişkin algılarının yetersiz olduğu için yine de rahatsız olabileceğini; kurban kesiminin inanç boyutu ancak 11 yaştan sonra daha iyi anlaşılabileceğini belirtmektedir. Bu nedenle çocuklar 12 yaşına dek kurban kesimini izlememelidir.


Yani soyut düşünme yeteneğinin 12 yaşından itibaren geliştiğinden dolayı 12 yaşından küçük çocukların kesinlikle kurban kesimine şahit olmaması ifade edilmektedir. Çocukların kurban kesimi nedeniyle yeni bir travma yaşamaması, sağlıklı bir bayram geçirmeleri için ailelerin ve yetişkinlerin bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. Bunlar; 


Çocukların 12 yaş itibari ile soyut düşünce yetenekleri gelişmeye başlar.  Yani 12 yaş öncesinde bir çocuk birçok şeyi anlık olarak ve somut nesneler üzerinden kavrar, çok az şekilde soyut düşünce yeteneği gelişmiştir. Her ne kadar Kurban Bayramı’nın hikâyesinin sonu biz yetişkinlere göre anlamlı bitse de 12 yaş altında olan bir çocuğa soyut konular olan ölüm ve kurban edilme anlam dışı ve bazen de korkutucu gelebilir.
Kurban Bayramı’nın çocuğun yaşına, duygusal olgunluğuna ve soyut düşünebilme becerisine uygun olarak açıklanmalıdır. 12 yaşından küçük çocuklar için genel olarak Kurban Bayramının taşıdığı anlam üzerinden açıklamalar yapılabilir. İnsanlar arası yardımlaşmaya imkân tanıyan Kurban Bayramı’nın birlik ve beraberliği güçlendiren yönlerinden bahsedilebilir.


Çocukların bu süreçte travma yaşamaması için;
* Yaşa uygun bir açıklama yapılmalı
* Kurban kesimi uygun yerde ve şartlarda yapılmalı ancak çocuklar bu kesime şahit olmamalıdır. Eğer çocuk ısrar ile kurban edilecek hayvanın acı çekip çekmediğini sorar ise ona kısaca hangi koşullarda işlemin yapılacağı aktarılabilir.
* Çocuklar ile kurban kesimi, akan kan veya buna benzer konularda konuşmaktan kaçının. Bunun yerine bayramın diğer güzellikleri üzerinde yoğunlaşın ve çocuğunuza bunları aktarın.
* Gelenek, kültür diyerek; bize bir şey olmadı varsayımları ile çocuğun kurban kesimini izlemesi için zorlamamalı,
Çocukların kurban kesimine şahit olması sonucu birtakım sorunlar gündeme gelebilir. Bunlar ise;
Şahit olunan olay sonrası kontrol edilemeyen korkular sonucu, çocukların uyku düzeni bozulabilir, iştahlarında dengesizlik olabilir, korku içerikli rüyalar ve kaygı bozuklukları oluşabilir.


Çocuklara hayvan sevgisini ve onlara zarar vermemelerini aşılanırken çocuğun bir kesime şahit olması çocuklarda ciddi bir çelişkiye yol açabilir. Özellikle yaygın bir gelenek olan, kurban edilen hayvanın kanının çocuğun alnına sürülmesi, en az çocuğun bu kesime tanık olması kadar travmatize edici etkiyi gösterebilir.


Çocuğun kurban kesimini görmesi halinde yapılması gerekenler;
* Çocuğun kesimi nerede, kiminle ve nasıl gördüğünü anlamak için açıklama yapmadan çocuğu dinleyin,
* Çocukla dalga geçmeyin, yargılamayın, eleştirmeyin,
* Çocuğun korkusunu, üzüntüsünü, kaygısını ve düşüncesini ifade etmesini sağlayın. 
* Eğer olaydan sonra çocuğun normal rutin yaşantısında olumsuz bir değişim söz konusu ise (uykusunda ve iştahında dengesizlik gibi) bir uzmandan destek alın.


Unutmayın kurban kesimine şahit olan çocuklar, üzerinden yıllar geçse bile o günü hala hatırlıyor ve çeşitli etkilerini hala üzerinde taşıyor. En basit örneği ise bu deneyimlere sahip şimdinin yetişkinleri çoğunlukla hala et yemiyor ve et yememekten kaynaklanan sağlık sorunları yaşıyor.