Evrende gözle görebildiğimiz bizden oldukça uzakta bulunan Ay'ın iç çekirdeğinin içinde ne var? Bilim adamları yaptıkları araştırma sonucunda Ay'ın iç çekirdeğinin aslında demirinkine benzer bir yoğunluğa sahip katı bir top olduğunu buldu.
Ay'ın çekirdeğinin katı mı yoksa sıvı mı olduğu konusunda uzun süredir devam eden tartışmayı sona erdirmesi ve Güneş Sistemi'nin tarihi hakkında daha doğru bilgi edinilmesi bekleniyor.
Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden astronom Arthur Briaud liderliğindeki ekip, "Sonuçlarımız, iç çekirdeğin varlığını gösteren bulgularıyla Ay'ın manyetik alanının evrimi hakkındaki soruları gündeme getiriyor ve Güneş Sistemi'nin ilk milyar yılında yaşanan Ay bombardımanı zaman çizelgesi hakkında önemli bilgiler sunuyor" dedi.
Elimizde Apollo görevinden toplanmış Ay sismik verileri var, ancak bu verilerin çözünürlüğü iç çekirdeğin durumunu doğru bir şekilde belirlemek için yeterince yüksek değil.
Sıvı bir dış çekirdeğin var olduğunu biliyoruz, ancak bu dış çekirdeğin neyi kapsadığı hala tartışmalı.
Apollo verileriyle hem katı bir iç çekirdek hem de tamamen sıvı bir çekirdek modeli eşit derecede iyi çalışıyor.
DÜNYA ÇEKİRDEĞİNE BİREBİR BENZİYOR!
Ekip, Ay'ın manto katmanının derinliklerinde aktif bir devrilme (overturn) olduğunu gösteren modellerin, Ay hakkında bildiklerimizle çok örtüştüğünü buldu.
Bu, Ay'ın içindeki daha yoğun maddelerin merkeze doğru hareket ettiği ve daha az yoğun maddelerin yukarıya doğru yükseldiği anlamına gelir.
Bu hareketin, Ay'daki bazı volkanik bölgelerde bulunan belirli elementlerin varlığını açıklamanın bir yolu olarak uzun süredir önerildiği biliniyor. Ekibin araştırması, bu teori lehine yeni kanıtlar sunuyor.
Ayrıca, Ay'ın çekirdeğinin Dünya'nınkine çok benzediğini buldular . Dışta sıvı bir tabaka ve içinde katı bir çekirdek yer alıyor.
Modellemelerine göre, dış çekirdeğin yarıçapı yaklaşık 362 kilometre ve iç çekirdeğin yarıçapı yaklaşık 258 kilometre. Bu, Ay'ın toplam yarıçapının yaklaşık yüzde 15'ine tekabül ediyor.
Ekip, iç çekirdeğin yoğunluğunun yaklaşık 7.822 kilogram/metreküp olduğunu da buldu. Bu, demirin yoğunluğuna çok yakın bir değer.
Güçlü bir manyetik alanda bulunduğunu ancak bu alanın yaklaşık 3,2 milyar yıl önce zayıflamaya başladığını biliyoruz. Bu tür bir manyetik alan, çekirdek içindeki hareket ve konveksiyon tarafından üretilir, bu nedenle Ay'ın çekirdeğinin ne olduğu, manyetik alanın nasıl ve neden kaybolduğu konusunda derin bir öneme sahiptir.
AY'IN İÇİNDE NE VAR? BİLİM ADAMLARI AÇIKLADI
Evrende gözle görebildiğimiz bizden oldukça uzakta bulunan Ay'ın iç çekirdeğinin içinde ne var.
Muhabir: Sedat Kaan ERAT
Yorumlar