Yeni bir haftaya Merhaba derken, bu hafta, medyaya yansıyan taksirle yangın çıkarmaktan para cezası yazılan iş güvenliği uzmanından bahsedeceğiz. Bu tür konuları daha önce kaleme aldığım için tekrar yazmamın sebebi iş güvenliği uzmanlarına yapılan haksızlıklardır. “Haksızlık karşısında susan dilsiz şeytandır” sözü tamda bu konuda yerinde söylenmiş sözdür.
Akıl tutulmasının yaşandığı olay; Şantiyede kısmı zamanlı çalışan iş güvenliği uzmanı şantiyede bulunmadığı bir zamanda şantiyede yangın çıkıyor. İş güvenliği uzmanına telefonla ulaşıp yangın hakkında bilgi veriyorlar. Olaydan sonra kolluk kuvveti iş güvenliği uzmanını arıyor ve ifadesini alıyor. İfadeden iki ay sonra kolluk kuvveti tekrar iş güvenliği uzmanını telefonla arayarak tebligatı olduğu bilgisini veriyor. Karakola giden iş güvenliği uzmanı, savcılıktan gelen tebligatı okuyor ve taksirle yangın çıkarmaktan 3 bin 700 lira para cezasına kesilmiş olduğu görüyor. Ben haberi okuyunca yıllardır şantiyede iş güvenliği uzmanlığı yapmış biri olarak inanamadım. Sonra iş güvenliği uzmanı kendi sosyal medyasında paylaşınca doğruluğuna ikna oldum.
Kısmı zamanlı çalışma, iş yerinde çalışan sayısı kadar yani yönetmeliğin vermiş oldu kişi başına düşen zaman kadar görev yapıyor. Şantiyede on kişi varsa, çok tehlikeli işyerlerinde kişi başı kırk dakika olduğuna göre dört yüz dakika yapar. Bir ay içinde şantiyede bulunacağı zamandır. Bu zaman diliminde eğitim ve saha ziyaretleri yapar, tespit etmiş olduğu eksikleri işverene yazılı olarak bildir. Yani rehberlik ve danışmanlık yapar. İşverende bu tespit edilenleri aşağıda belirteceğim sorumlular kanalıyla yaptırır.
Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğini incelediğimizde, şantiyelerde iş güvenliği görevlendirmesi yapılmıştır. Proje sorumlusu bunlardan birisidir. Proje sorumlusu: İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu kişidir. İkincisi Sağlık ve güvenlik koordinatörü; Projenin hazırlık ve uygulama aşamalarında, işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişilerdir. Üçüncüsü şantiye şefleridir. Şantiye şefleri hakkında Yönetmeliğe göre; Şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım/yıkım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmakla sorumludur diyerek işverenin tüm sorumluluğu şantiye şefine vermiştir. Dördüncüsü Yapı denetim sorumlularıdır. Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğine göre; İnşaat alanında işçi sağlığı ve iş güvenliği ile çevre sağlığı ve güvenliğinin korunması için gereken tedbirlerin alınıp alınmadığını kontrol eder diyerek sorumluluk verilmiştir.
İş güvenliği sadece iş güvenliği uzmanlarını ilgilendiren bir konu olmadığı Kanun ve yönetmeliklerde açıkça yazmakta iken, algıyla diğerlerini yok sayıp bütün sorumluluğu iş güvenliği uzmanlarına yıkılmaktadır. Kanun ve yönetmeliklerin sorumluluk verdiği kişiler kazalardan sorumlu olmazken, seçilmiş kurban olarak bütün cezalar iş güvenliği uzmanına verilmektedir.
İş güvenliği uzmanının seçilmiş kurban seçilmesinin sebebi; işverenler yıllardır beraber çalıştığı, proje sorumluları, şantiye şeflerini korumakta ve beraber çalışmaya devam edeceği için bunları korumaktadır. Bu sebeple iş güvenliği hizmetini dışarıdan Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden almaktadır. Her hangi bir iş kazası olduğunda bizim iş güvenliği uzmanımız var diyerek iş kazası sorumluluğunu iş güvenliği uzmanına yıkmaktadırlar. Böylece ortada bir suç varsa suçlu bulunmuştur.
Özellikle ölümlü kazalar yaşamış olan inşaat firmalarında; sorumluluk bilincinde olan proje sorumlusu ve şantiye şefleri iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde çalışmakta iş sağlığı ve güvenliği kurulları yapılmaktadır. İş güvenliği kültürünün ilk adımı atılarak güvenlik bilinci oluşmaktadır. Bu şantiyelerde kaza ancak çalışanın bariz yapmış olduğu tehlikeli davranışından dolayı yaşanmaktadır.
İş güvenliği uzmanları bu firmaları seçerek çalışmalı. İş güvenliği kültürü oluşmamış firmalarda kesinlikle çalışmamalıdır. Eğer çalıştığınız takdirde seçilmiş kurban olduğunu unutmayınız.