Kainatın yüzünde, dünyamızda ve insanda olmak üzere üç Rububiyet mührü görünmektedir. Bunlar geniş daireden dar daireye doğru inmektedir. İnsan zihni çok geniş dairelerde görünen Rubibiyet tezahürlerini anlamakta zorlanabilir. Onun için onları küçük dairelerde de numunelerini göstermek sureti ile zihnin Esma-i Hüsna?dan dağılmasına fırsat vermez.
Kainat yüzünde görünen Rububiyet tezahürlerine bakalım. Kainat yüzünde müthiş bir yardımlaşma var. Mesela, güneş her gün dünyanın denizleri kadar gaz yağı değerindeki bir enerjiyi meyveleri olan gezegenlere göndermesi gerekiyor. Fazla veya az gönderse hayat duracak. Dünya kurulduğundan beri bunu yapıyor. Bütün sistemler, galaksiden güneş sistemimize kadar olan bu büyük kütleler birbirine zarar vermeden son sürat koşmaya devam ediyor. Aralarında harika bir yardımlaşma var. Hiçbiri diğerinin hareketini bozmuyor. Birbirine tahakküm etmiyor. Engel olmuyor. Her biri diğerinin hizmetine yardım ediyor. Sistemde hiçbir aksaklık meydana gelmiyor. Burada akılları hayrette bırakan bir Rubibiyet gözüküyor. İşte ?Bismillah? bu kainat yüzündeki terbiyeye bakıyor. Bütün kainat Allah?ın adıyla hareket ediyor. Onun için sistem arıza vermiyor.
Dünyamızda görünen Rububiyet mühürleri ise; bitkilerin, hayvanların tedbirinde, terbiye ve iaşesinde görünen harika yardımlaşmadır. Mesela, beslenme genel bir kuraldır. Bitki ve hayvanlar beslenme bakımından ortak bir özelliğe sahipler. Beslenme şekillerine gelince herkese özel beslenme tarzı uygulanıyor. Unutma ve ihmal yok. Herkese münasip rızık rahmet hazinesinden gönderiliyor. Bulut süngerinden damla damla yağmur yeryüzündekilerin ihtiyacına gönderiliyor. Semanın gözyaşlarına yeryüzü çiçekler ve güller ile cevap verip memnuniyetini ifade ediyor. Bitkiler hayvanlara rızık oluyor, hayvanlar ve bitkiler ise hepsi beraber insana rızık olarak gönderiliyor. Şayet insanoğlu dengeyi bozmazsa dünyada harika bir denge devam ediyor ve bozulmuyor. İşte besmeledeki ?er-Rahman? ismi dünyamızdaki bu Rububiyete bakıyor. Rahman?ın kullarına ne kadar merhametli ve şefkatli olduğunu, lütuf ve keremini hiç kesmediğini, ummadığı yerden harika bir tarzda rızkını nasıl gönderdiğini gören herkese gösteriyor. Rahman ismi Rezzak burcunda görünüyor. Zehirli bir arının eli ile balı yediriyor; elsiz bir böceğin eliyle ipeği giydiriyor. Merhamet ve şefkatini, lütuf ve keremini gösteriyor.
Üçüncü olarak da insanda görünen Rububiyet mührüne bakalım. İnsan simasında ana çizgilerde ortaklık vardır. Herkesin iki gözü, iki kulağı, ağzı burnu, başı, gövdesi ve ayakları vardır. Ancak bütün bunlar her insana özel olarak farklılaştırılmaktadır. Hiçbir insanın yüzü tam olarak diğerine benzemez. Sesi benzemez. Parmak uçları benzemez. Genel gidişatın içinde herkes özeldir. Merhamet ve şefkat herkesi özelleştirmiştir. Arzu ve hayalleri de herkese özeldir. İşte besmeledeki ?er-Rahim? ismi buna bakar. İnsanın nasıl bir gül goncası gibi ince bir terbiye ile yetiştirildiğini göstermektedir. Doğar doğmaz süt çeşmeleri ile rızkı gönderilmekte, anne babasının şefkat kanatları altında ihtiyaçları giderilmektedir. Kainatın meyvesi insandır. Dolayısı ile her hizmet ona bakmaktadır. İnsan kainatta merkez nakıştır. Her şey onun etrafında dönmektedir. Onun için insanın yükü ağırdır. Sorumluluğu büyüktür. Hata yaparsa cezası da büyüktür. Zincirin bütün halkaları insana bakmaktadır.
Onun için insan, her işine Rahman ve Rahim olan Allah?ın adıyla başlamak durumundadır. Bismillah her hayrın başıdır. Biz dahi onunla başlarız.
ali_sarikaya@yahoo.com