Yeni bir haftaya Merhaba derken, bu hafta 6331 sayılı yasanın ertelenmesini ele alacağız. Yasanın ertelenmesi beni şaşırtmadı. Yasanın ertelenmemesi için öncelikle siyasi iradenin insana verdiği değerin değişmesi gerekir.
Yeni bir haftaya Merhaba derken, bu hafta 6331 sayılı yasanın ertelenmesini ele alacağız. Yasanın ertelenmesi beni şaşırtmadı. Yasanın ertelenmemesi için öncelikle siyasi iradenin insana verdiği değerin değişmesi gerekir.
Siyasi irade yasayı erteleyerek maddiyatın insan hayatından daha öncelikli olduğunu göstermiştir. Geçmişte yaşanan Soma Maden Kazası, Amasra Maden kazaları gibi kazalardan ders almayarak, kazaları önlemeye çözüm odaklı yaklaşmamıştır. Kazadan sonrası tüm kurumları ile gövde gösteri yaparak vatandaşın yanında olduklarını göstermişler fakat insanların iş kazalarında ölmesini engellemek için hiçbir çalışma yapmadılar. Siyasi iradenin bu yaklaşımı sadece iş kazalarında değil trafik kazaları içinde geçerli. Özellikle dini bayramlarda arife gününde başlamak üzere trafik kazasında ölenleri Sağlık Bakanlığı her gün açıklar medya vasıtası ile öğrenirdik. Son birkaç yıldır Sağlık Bakanlığı açıklama yapmamakta halka bilgi vermemektedir.
2022 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre 1517 çalışan hayatını kayıp etmiş. 2023 yılında SGK kayıtlarını açıklamadı. İş Sağlığı ve Güvenliği Meclisine göre 2023 yılının ilk on ayında 1634 kişi hayatını kayıp etmiş. Ekim ayında ölen 150 kişi ile rekor kırmıştır. İş kazası ölümlerin artarak çoğaldığı bir dönemde 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği sayılı yasanın ertelenmesi ile ölen çalışanlar hiçe sayılarak insanlık ertelenmiştir.
Yapılan düzenleme ile 6331 sayılı kanunun 50 ‘den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile Kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmesine ve iş güvenliği uzmanları sınıflarının bir birinin yerlerine bakmaları 31.12.2024 tarihine kadar ertelenmiştir.
Burada iki önemli konu var. Biri kamuda ertelenmesi, ikincisi iş güvenliği uzmanları sınıflarının bir biri yerine bakması. Az tehlikeli işyerlerinde ertelenmesi benim açımdan o kadar önemli değil. Zaten yasa işveren veya işveren vekillerine eğitim almak şartı ile az tehlikeli işyerlerinde 50 den az çalışanı olan işyerlerine iş güvenliği hizmeti sağlama yetkisi vermiş.
İş güvenliğinde bütünlük ve süreklilik ve sürekli iyileştirme esastır. Kamuda uygulanmaması özel sektör işyerlerinde de istenilen şekilde uygulanmasına engel teşkil etmekte. İş güvenliği kültürünün oluşmasını engellemektedir. Yasanın on yıldır ve sürekli olarak ertelenmesi özel sektörde iş güvenliğini daha ucuz alarak ve sadece yasal prosedürü yerine getirmek için almaktadır.
İş güvenliği uzmanları sınıfları birbirinin yerine bakması maaş skalası oluşmasını engel teşkil etmekte, yılların emeğini vermiş bilgi ve tecrübeye sahip A sınıfı iş güvenliği uzmanı hak etmiş maaşı alamadığı için iş güvenliği uzmanlığı yapmamaktadır. Yerlerine uzaktan yüksek lisans yapmış B sınıfı iş güvenliği uzmanları bakmaktadır.
Yasanın ertelenmesinin ana sebebi iş güvenliğinin hizmetinin getirmiş olduğu maliyetten dolayıdır. Oysaki iş kazalarının ve meslek hastalıklarını önlemenin maliyeti, kaza olduktan veya meslek hastalığına yakalandıktan sonraki tedavi masraflarına kıyaslarsak çok daha azdır. İş kazalarının direk maliyetleri ve dolaylı maliyetleri var. İş kazalarının direkt maliyetler; İlk müdahale, ambulans ve tedavi masrafları, Geçici veya sürekli iş göremezlik ve ölüm ödemeleri, İşçiye veya yakınlarına ödenen maddi ve manevi tazminatlar, Sigortaya ödenen tazminatlardır.
Dolaylı maliyetler ise; Kaza sonrasında üretimin durdurulması sonucu ortaya çıkan maliyet, Kazanın gerektirdiği fazla mesainin maliyeti, Kaza sonrası yapılan düzenlemelere ödenen ücretlerin maliyeti, Kaza sonrası ziyaretçilerin ve kazayı soruşturan görevlilerin ve tazminat başvuruları gibi nedenlerle harcanan zamanın maliyetleri sıralaya biliriz. Daha açık bir ifade ile otuz yaşlarında iki çocuklu bir çalışanın ölümü işverene ve devlete maliyeti en az iki milyon liradan az değildir. Eğer maddi hesap yapacaksak kazayı önlemek kazadan daha karlıdır.
Yasayı meclis komisyonuna getirip erteleyen bizim oylarımızla meclise gönderdiğimiz vekillerimizdir. Halka hizmeti, halkın hak ettiği değeri lafla değil gerçek veren vekillere oy vermediğimiz sürece yasa ertelenmeye devam edecektir.
