Yeni bir haftaya Merhaba derken, bu hafta elektrik kazalarından bahsedeceğiz.
Yeni bir haftaya Merhaba derken, bu hafta elektrik kazalarından bahsedeceğiz.
Kazalara geçmeden önce elektrik üretiminden bahsetmek istiyorum. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre 2022 yılında elektrik üretimimizin, %34,6'sı kömürden, %22,9'u doğal gazdan, %20,3'ü hidrolik enerjiden, %10,6'sı rüzgârdan, %5,1'i güneşten, %3,4'ü jeotermal enerjiden ve %3'ü diğer kaynaklardan elde edilmiştir. Elektrik üretiminin yüzde 58 kömür ve doğalgazdan üretilmektedir. Bu durum kömür ve doğalgaz çıkarmak için doğal yapının bozulması ve elektriğin pahalı üretilmesine sebep olmaktadır. Son yıllarda modern hayatın sonucu olarak dört duvar arasına sıkışan insanlar, nefes almak adına doğaya çıkmaktadır. Doğanın önemi ve korunması gerektiği konularında sivil toplum kuruluşları örgütlenmektedir. Doğayı korumak, doğaya ağaç dikmekten daha önemlidir. Evimizde ve işyerimizde kullandığımız elektriği ihtiyaçlarımız doğrultusunda kullanılmalı ve boşta veya lüks için yanan lambayı kapatmalıyız. Elektriği görsel amaçlar için kullanılmanın önüne geçilerek sanal bir gösteriden çok var olan gerçek ormanları korumuş oluruz.
Elektrik hayatımızın bir parçası oldu. Kullandığımız otomobiller hızlı bir şekilde elektrikli üretilmeye başladı. Hayatımızın vaz geçilmesi olan elektriğin doğru kullanılmadığı zaman yangın, yaralanma ve ölümle sonuçlanan kazalar meydana gelmektedir. Bugün sizlere bu kazalardan ve korunma yollarında kullanılan yöntem ve ekipmanlardan teknik konulara girmeden basit bir dille anlatmaya çalışacağım.
Bunların bir tanesi topraklamadır. Topraklamalar evimizde kullandığımız buzdolabı, çamaşır makinesi gibi evimizde kullandığımız elektrikle çalışan aletlerde meydana gelen kaçak akımları toprağa vererek dokunmalara karşı koruma görevi yapar. Bu yüzden topraklamanın hayatı bir önemi vardır. Evde kullandığımız prizler ve uzatma kabloları ve elektrikle çalışan aletlerin prizleri topraklama uygun olmalıdır.
İkincisi ise kaçak akım rölesidir. Genel tanımlama olarak, kaçak akım anahtarı veya kaçak akım sigortası olarak adlandırılır. Kaçak akım rölesi; devrede meydana gelmiş kaçak akımı anında algılayan, tespit eden ve açma işlemi yaparak, insanları veya tesisatı koruyan, olası tehlikeleri önleyen cihazdır. İnsan hayatını korumak için yer alan standart 30 mA hassasiyetindeki kaçak akım rölelerinin her evde bulunmalıdır. Binanın elektrik kabloları ısınmalarına karşı oluşacak elektrik yangınlarına korumak için yangınlara karşı koruma sağlayan 300 mA hassasiyetindeki koruma röleleri her binada olmalıdır.
Topraklama ve kaçak akım rölesi birbirini tamamlar. Kaçak akım rölesi en ufak bir elektrik kaçağında görevi gereği atmaktadır. Bazı yaptığı işin önemini bilmeyen mesleki eğitimi almamış elektrik ustaları evde hangi aletin elektrik kaçağı olduğunu tespit edemediği için kaçak akım rölesini iptal etmektedir. Örneğin bulaşık makinesi, buzdolabı ve küçük ev aletlerinin çalıştığı mutfakta kaçak akım rölesi atmakta ve aradan bir saat geçtikten sonra kaçak akım rölesi tekrar kaldırıldığında çalışmaktadır. Bu arızaya genelde elektrik ustası tesisattan kaynaklı olduğunu varsayarak dışarıdan tesisat çekerek çözmeye çalışacak. Tesisatın eski olduğu, kabloların ısındığı ve kaçak akım rölesi attırdığı düşünecektir. Yeni tesisat çekincede arıza devam edeceği için kaçak akım rölesini iptal edecektir. Oysaki bulaşık makinesinden çıkan buhar arka tarafta bulunan prizi oksitleyerek kaçak akım rölesini attırmakta ve buhar kuruyunca tekrar çalışmaktadır. Priz değişince sorun çözülecektir. Bunun gibi örnekleri çoğaltabiliriz. Hiçbir zaman kaçak akım rölesini iptal ettirmemeli veya 30 amperden daha yüksek amper takılmasına izin verilmemelidir.
Uzatma kabloları birbirine takılarak uzatılmamalı ve üçlü prizlere aynı anda elektrik ısıtıcı ve ütü fişi takılmayarak olası elektrik kazalarına karşı önlemler alınmış olur. Evcil hayvan olan evlerde, hayvanların kabloları kemirmemelerine karşı uzatma kablolarının koruması olmalı ve küçük çocukların olduğu evlerde prizler kapaklı yapılarak ek önlemler alınmalıdır.
Yaşantımızın ve üçüncü elimiz olan cep telefonlarının olmazsa olmazı olan elektrik, doğru kullanılmadığı zaman bir o kadar tehlikeli olduğunu unutmadan kullanmalıyız.
Kazasız günler yaşamanız dileğiyle…
